Corona-crisis: tijdelijke werkloosheid

25.03.2020

Gezien de huidige corona-crisis bestaan er heel wat onduidelijkheden rondom de tijdelijke werkloosheid voor werknemers. Wij zetten de feiten even op een rijtje.

De federale regering heeft ingezien dat het bestaand wettelijk kader niet is afgestemd op een omvangrijke coronacrisis die werknemers en bedrijven in alle mogelijke sectoren tegelijkertijd treft. Zoals je intussen wellicht hebt gelezen of gehoord, heeft de Minister van Werk afgelopen vrijdag aangekondigd dat de regering in het kader van tijdelijke werkloosheid tijdelijk een zogenaamde coronaprocedure invoert. Dit impliceert dat het systeem van tijdelijke werkloosheid wegens overmacht zeer soepel wordt toegepast en dat ook de procedure substantieel wordt versoepeld. Het systeem van tijdelijke werkloosheid wegens werkgebrek blijft bestaan, maar wijzigt niet.

***

1) RUIME INVULLING VAN HET BEGRIP OVERMACHT VANAF 13 MAART 2020

De RVA erkent alle tijdelijke werkloosheid die op een of andere manier te wijten is aan het coronavirus als tijdelijke werkloosheid wegens overmacht. Dit betekent dat je voor alle werknemers die ten gevolge van het coronavirus op een of meerdere dagen niet of minder kunnen werken, tijdelijke werkloosheid wegens overmacht kan aanvragen.

Wij raden ons cliënteel dat geconfronteerd wordt met een gebrek aan werk aan om voorlopig de coronaprocedure toe te passen, ook voor personeel dat beperkt kan verder werken en voor wie in normale omstandigheden economische werkloosheid het gepaste systeem zou zijn. Hoewel het mogelijk blijft om technische werkloosheid (arbeiders) en economische werkloosheid bij gebrek aan werk (bedienden) aan te vragen, heeft de coronaprocedure een aantal belangrijke voordelen:

  • overmacht in het kader van de coronaprocedure veronderstelt veel minder formaliteiten dan economische werkloosheid;
  • de coronaprocedure is zeer soepel, terwijl voor economische werkloosheid meer omslachtige procedures van toepassing blijven;
  • de coronaprocedure kan gebruikt worden zolang de sanitaire overheidsmaatregelen aanhouden, terwijl voor economische werkloosheid absolute maximumtermijnen voorzien zijn;
  • onder de coronaprocedure geldt geen verplichting om verplichte werkweken te voorzien, terwijl dit wel geldt voor technische werkloosheid van arbeiders;
  • onder de coronaprocedure geldt geen verplichting om openstaande inhaalrust op te nemen alvorens tijdelijke werkloosheid toe te passen. Die verplichting bestaat wel bij economische werkloosheid;
  • onder de coronaprocedure geldt geen verplichting voor de werkgever om een supplement bovenop de werkloosheidsuitkering te betalen. Die verplichting bestaat wel bij economische werkloosheid.

2) SOEPELE AANVRAAG: EEN ELEKTRONISCHE AANGIFTE (ZONDER MOTIVERING) VOLSTAAT

Het volstaat om bij de elektronische aangifte van het sociaal risico - de zogenaamde “ASR scenario 5” - de tijdelijke werkloosheid aan te geven als “overmacht” door de code “5.4” te vermelden bij “aard van de dag” met als reden “coronavirus”. Deze soepele procedure geldt zowel voor arbeiders als bedienden, voor werkloosheid vanaf 13 maart 2020. Het is niet langer nodig om een dossier per mail in te dienen bij het regionaal werkloosheidsbureau van de RVA. Er hoeft ook geen erkenning als onderneming in moeilijkheden bij de Minister van Werk te worden gevraagd.

Een “ASR scenario 5’” moet zo snel mogelijk afgeleverd worden. Je hoeft dus niet te wachten tot het einde van de maand, maar moet dit in orde brengen in de loop van de maand, van zodra alle gegevens (per werknemer: welke dagen zijn werkloosheidsdagen en welke dagen zijn werkdagen) tot het einde van de maand gekend zijn. Als je nu reeds weet voor welke werknemers overmacht op welke dagen zal worden aangevraagd tot en met 31 maart 2020, kan de “ASR scenario 5” voor de maand maart 2020 uitgevoerd worden.

3) WIE REEDS EEN AANVRAAG HEEFT GEDAAN, KAN SOEPEL OVERSCHAKELEN OP DE CORONAPROCEDURE

Het volstaat om bij de elektronische aangifte van het sociaal risico (de zogenaamde “ASR scenario 5”) de tijdelijke werkloosheid aan te geven als “overmacht”. Vermeld hier de code “5.4” bij “aard van de dag” met als reden “coronavirus”. De coronaprocedure kan vanaf 13 maart 2020 toegepast worden. Ook als je initieel technische werkloosheid (arbeiders) of tijdelijke werkloosheid bij gebrek aan werk wegens economische oorzaken (bedienden) hebt aangevraagd en/of toegepast, kan je zo eenvoudig switchen naar de coronaprocedure.

4) WERKGEVERS WORDEN VRIJGESTELD VAN HET AFLEVEREN VAN EEN C3.2A-FORMULIER

De vrijstelling geldt van 1 maart 2020 tot en met 30 juni 2020, ongeacht de reden voor de tijdelijke werkloosheid. Je hoeft dit formulier dus niet meer in te vullen en aan het betrokken personeel te bezorgen.

5) CORONAPROCEDURE VOORLOPIG AANVAARD TOT EN MET 5 APRIL 2020

De RVA vermeldt dat de periode kan worden verlengd tot en met 30 juni 2020, indien de sanitaire maatregelen van de regering worden verlengd en/of versterkt. Wij houden je op de hoogte van zodra er nieuwe instructies zijn.

6) WERKNEMERS DIE (BEPERKT) KUNNEN WERKEN, MOGEN WERKDAGEN AFWISSELEN MET WERKLOOSHEIDSDAGEN

Bij de aangifte “ASR scenario 5” kan je vanzelfsprekend enkel effectieve werkloosheidsdagen aangeven als dagen tijdelijke werkloosheid wegens overmacht. Dagen waarop een werknemer effectief gewerkt heeft, kunnen niet als werkloosheidsdagen worden doorgegeven. Die dagen zijn dan geen werkloosheidsdagen, maar werkdagen waarvoor loon verschuldigd is.

7) WERKNEMERS WORDEN VRIJGESTELD VAN DE GEBRUIKELIJKE TOELAATBAARHEIDSVOORWAARDEN

Zo dient de werknemer van 1 februari 2020 tot en met 30 juni 2020 geen voldoende aantal arbeidsdagen te bewijzen om aanspraak te kunnen maken op werkloosheidsuitkeringen, ook voor werknemers die tijdelijk werkloos zijn in het kader van economische werkloosheid.

8) WERKNEMERS MOETEN ZELF EEN FORMULIER "C3.2-WERKNEMER-CORONA" INVULLEN EN INDIENEN

Dit formulier moet worden ingediend bij de vakbond bij wie de werknemer is aangesloten (ABVV, ACLVB of ACV). Personeel dat niet bij een vakbond is aangesloten, dient het formulier in bij de Hulpkas voor werkloosheidsuitkeringen (HVW). Dit formulier is beschikbaar op de websites van de uitbetalingsinstellingen, waar het personeel ook bijkomende inlichtingen kan vinden over hoe zij het formulier aan hun uitbetalingsinstelling kunnen bezorgen. Van zodra de werkgever de “ASR scenario 5” in orde heeft gebracht en de werknemer het formulier aan zijn/haar uitbetalingsinstelling heeft bezorgd, kan de RVA de werkloosheidsuitkering betalen.

9) 70% VAN HET (GEPLAFONNEERD) LOON, MET EEN EXTRA TOESLAG VAN 5,63 EUR PER DAG

Tot en met 30 juni 2020 is de uitkering gelijk aan 70% van het (geplafonneerd) loon. Het loon wordt geplafonneerd op 2.754,76 EUR bruto per maand. Daarenboven ontvangt de werknemer die tijdelijk werkloos wordt gesteld wegens overmacht (reden “coronavirus”) bovenop de werkloosheidsuitkering een supplement van 5,63 EUR per dag, ten laste van de RVA. Op de uitkering wordt bedrijfsvoorheffing ingehouden van 26,75%.

10) ZIEKE WERKNEMERS VALLEN TERUG OP ARBEIDSONGESCHIKTHEIDSUITKERINGEN TEN LASTE VAN HET ZIEKENFONDS

Om recht te hebben op werkloosheidsuitkeringen moet de werknemer arbeidsgeschikt zijn. Een arbeidsongeschikte werknemer kan bovendien niet zomaar de betaling van gewaarborgd loon eisen. Mocht hij/zij wel arbeidsgeschikt zijn, dan had de tijdelijk werkloze werknemer immers geen loon kunnen verdienen. Er valt in die omstandigheden dus geen loon te waarborgen door de werkgever, die derhalve niet gehouden is gewaarborgd loon te betalen. De werknemer dient zich tot het ziekenfonds te wenden en arbeidsongeschiktheidsuitkeringen aan te vragen.

***

Ook in deze crisisperiode staan wij ter beschikking om verdere bijstand en advies te verlenen.

Contacteer ons hier of via info@kwint.be